وظیفه دال ها در یک سازه، ایجاد یک سطح تخت می باشد. سقف و دال بتنی مسلح دارای ضخامت ثابتی است و می تواند روی تیرهای بتن مسلح، فولادی، دیوارهای بتن مسلح، غیر مسلح، بنایی، ستون های بتن مسلح، فولادی و یا روی زمین نیز اجرا شود.
انواع دال ها :
دال یک طرفه
دال ها ممکن است فقط روی دو لبه ی مقابل تکیه داشته باشند که، در این صورت رفتار سازها یک طرفه می باشد. در این حالت، بارهای وارد بر دال در امتداد عمود بر تیرهای تکیه گاهی تحمل می شوند.




دال دو طرفه
در طرف مقابل اگر در هر چهار طرف دال، تیر وجود داشته باشد رفتار این دو طرفه خواهد بود. به عبارت دیگر، بارهای وارد بر دال توسط دو گروه از نوارهای عمود بر هم تحمل می شود. این بارها به طور مساوی به تیر های چهار طرف انتقال می یابند.
در بعضی مواقع در طراحی دال ها از تیرهای میانی نیز استفاده می شود.


دال تخت
وال های بتن مسلح در مواقعی بدون استفاده از تیر مستقیما روی ستون اجرا می شوند به این دال ها، دال تخت گفته می شود. موارد کاربرد این دال زمانی است که، دهانه خیلی بزرگ و بارگذاری سنگین نباشد.


دال تخت قارچی
از آنجا که در دال های تخت و مجاورت ستونها، لنگرهای منفی تکیه گاه ها به شدت افزایش یافته و برش ماکزیمم می باشد گاهی، سرستون ها را به شکل مخروطی اجرا می نمایند. ناحیه ی مخروطی ستون، سرستون و به ناحیه ی برجسته دال، کتیبه و دال فوق دال تخت قارچی نام دارد.


دال تخت مجوف
رفتار این دال شباهت نزدیکی به دال تخت یا دال تخت قارچی دارد. در دال مجوف بار مرده سقف تا حدود قابل ملاحظه ای کاسته می شود. به سبب بالا بودن مقاومت برشی، دال در اطراف ستون ها به صورت توپر اجرا می گردد. با تکنیک و فن آوری پیشرفته می توان قالب این دال را به شکل های زیبا در زمان کوتاه طراحی و اجرا نمود. به طور مثال سقف وافل می توان یک سقف تخت مجوف دانست.


ضوابط کلی آرماتور بندی
1- مقادیر آرماتورهای لازم در مقاطع مختلف دال در هر امتداد بر مبنای لنگرهای خمشی وارد بر آن مقاطع محاسبه می شوند. مقادیر آرماتورهای به کار رفته در ناحیه کششی دال ها در هر صورت نباید کمتر از مقادیر نظیر حرارت و جمع شدگی مطابق بند (۲) در نظر گرفته شوند. در دال های یک طرفه که آرماتورهای خمشی صرفا در یک جهت قرار می گیرند باید حداقل میلگردهای حرارت و جمع شدگی مطابق بند (۲) در جهت دیگر قرار داده شوند.
2- نسبت سطح مقطع میلگردهای حرارت و جمع شدگی به کل سطح مقطع بتن برای دال هایی به ضخامت کمتر یا مساوی ۱۰۰۰ میلیمتر نباید از مقادیر زیر کمتر اختيار شود:
برای میلگردها S۲۴۰ و S۳۴۰ | ۰/۰۰۲ |
برای میلگردها S۴۰۰ | ۰/۰۰۱۸ |
برای میلگردها S۵۰۰ | ۰/۰۰۱۵ |
3- فاصله میلگردهای خمشی در دال ها، جز در دال های مشبک، نباید از دو برابر ضخامت دال و نه از ۳۵۰ میلیمتر تجاوز کند. در دال های مشبک حداقل آرماتور گذاری در ناحیه ای از دال که روی حفره ها قرار دارد بر طبق بند (۲) تعیین می شوند. در مورد دال های در معرض شرایط محیطی شدید فاصله میلگردها به دو برابر ضخامت و ۲۵۰ میلیمتر و برای شرایط محیطی خیلی شدید و فوق العاده شدید به ۱/۵ برابر ضخامت و ۲۰۰ میلیمتر محدود می شود.
4- میلگردهای خمشی مثبت عمود بر بعد ناپیوسته دال باید تا لبه دال ادامه یابند و به علاوه، به طولی حداقل معادل ۱۵۰ میلیمتر به طور مستقیم، با قلاب یا بدون آن، در تیر پیشانی یا دیوار یا ستون داخل شوند.
5- میلگردهای خمشی منفی عمود بر لبه ناپیوسته دال باید با خم یا قلاب یا وسیله مهاری دیگری در داخل تیر پیشانی یا دیوار ستون به طور کامل مهار شوند. برای این میلگرد باید گیرایی کامل در مقطع بر داخلی تکیه گاه، تأمین شود.
6- در مواردی که دال در لبه ناپیوسته به تیر پیشانی یا دیوار منتهی نشود یا فراتر از تکیه گاه کنسول شود، مهار کردن میلگردهای عمود بر این لبه می تواند داخل دال صورت گیرد.